Οι ιδιαίτερες σεξουαλικές προτιμήσεις στο κρεβάτι -και όχι μόνο- κάποιους τους εξιτάρουν και άλλους τους σοκάρουν. Ποια είναι όμως η αλήθεια για τον φετιχισμό και άλλες πρακτικές που αποκλίνουν από τις νόρμες;
Η ερωτική διέγερση από τα δάχτυλα ποδιών, στολές λάτεξ ή ένα κολάρο με αλυσίδα περασμένο στο λαιμό για την υποταγή, σε κάποιους φαντάζουν ανήκουστα και διαστροφικά. Τι ισχύει όμως για τις σεξουαλικές συμπεριφορές που κάποτε θεωρούνταν παρεκκλίνουσες και εξευτελιστικές αλλά σήμερα αντιμετωπίζονται εντελώς διαφορετικά από τους επαγγελματίες ψυχικής και σεξουαλικής υγείας;
«Ένας στους τρεις Αμερικανούς έχει συμμετάσχει σε κάποιο παιχνίδι φετιχισμού ή ερωτικών βίτσιων», αναφέρει σε άρθρο του ο ψυχολόγος Steven Dean, υπογραμμίζοντας την έκταση του φαινομένου της παραφιλίας, όπως αποκαλείται επισήμως το πλήθος άτυπων εκφράσεων της ανθρώπινης σεξουαλικότητας όπως ο φετιχισμός που αφορά τη διέγερση από αντικείμενα, αισθήσεις ή καταστάσεις όχι απαραιτήτως σεξουαλικά. Ενδεικτικά, έρευνα από το Πανεστήμιο της Μπολόνια διαπίστωσε ότι τα πιο κοινά φετίχ σχετίζονται με μη σεξουαλικές περιοχές του σώματος όπως τα πόδια -τα γυναικεία ως κυρίαρχο φετίχ στους άνδρες- και έπειτα αξεσουάρ όπως κάλτσες, μπότες και γάντια. Σήμερα αναγνωρίζονται 549 παραφιλίες.
Είναι όμως ό,τι εκφεύγει από τις νόρμες φετιχισμός ή άλλη παραφιλία;
Σε αντιδιαστολή με ένα ζευγάρι που κάνει πιο «πικάντικη» τη σχέση του προσθέτοντας περιστασιακά στοιχεία όπως δεσίματα, τροφές ή παιχνίδια ρόλων, το άτομα με παραφιλίες όπως ο φετιχισμός, η ποδολαγνεία, η ουρολαγνεία, ο μαζοχισμός, τα δερμάτινα αξεσουάρ, το BDSM [Bondage, Discipline/Dominance, Submission/Sadism και Masochism = Σκλαβιά και Πειθαρχία (B/D), Κυριαρχία και Υποταγή (D/S), Σαδισμός και Μαζοχισμός (S/M)], το sploshing (ερεθισμός από τη χρήση ουσιών όπως σαντιγύ, φαγητό, κρέμες, baby-oil κ.α.), η βοραρεφιλία (ερωτική επιθυμία να καταβροχθιστεί κυρίως από άλλο άνθρωπο ή πλάσμα) δεν μπορούν να νιώσουν σεξουαλική ικανοποίηση χωρίς να βιώσουν σωματικά ή φαντασιακά τις ιδιαίτερες προτιμήσεις τους, η ερωτική κορύφωση π.χ. για τους φετιχιστές δεν μπορεί αν επιτευχθεί χωρίς την παρουσία των φετίχ τους.
Από τη σκοπιά της ψυχικής υγείας, αν και υπάρχουν θεωρίες που συνδέουν τον φετιχισμό με κάποιο ψυχικό τραύμα, η προσέγγιση των παραφιλιών απέχει σήμερα από την ερμηνεία τους ως διαταραχών, όπως καταδεικνύει και η αφαίρεσή τους από το Διαγνωστικό και Στατιστικό Εγχειρίδιο για τις Ψυχικές Διαταραχές της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας κατά την αναθεώρηση του 2012.
Σύμφωνα με τη «βίβλο» της ψυχικής υγείας, όπως χαρακτηρίζεται από πολλούς, τα περισσότερα άτομα με άτυπα σεξουαλικά ενδιαφέροντα δεν πάσχουν από κάποια ψυχική διαταραχή, εκτός αν η παραφιλία τους καθαυτή γίνεται αιτία δυσφορίας -όχι λόγω μη αποδοχής από την κοινωνία- είτε αφορά ερωτική διέγερση μέσα από τη δυσφορία, τη βλάβη, το θάνατο ή την καταναγκαστική εμπλοκή σε ερωτικές πράξεις ατόμων που δεν συναινούν είτε είναι σωματικά ή νομικά ανίκανα να συγκατατεθούν.
Εν αντιθέσει, η προσπάθεια καταπίεσης ενός φετίχ ή άλλης παραφιλίας μπορεί έχει αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχολογία του ατόμου. Ο αναπληρωτής καθηγητής Ψυχιατρικής Δρ Richard Krueger σημειώνει ότι, καίτοι η σχετική βιβλιογραφία είναι περιορισμένη, φαίνεται ότι οι φετιχιστές είναι υγιείς ή και πιο υγιείς από όσους δεν έχουν φετίχ.
«Όπως υπάρχουν διαφορετικά γούστα στο φαγητό, έτσι μπορεί οι άνθρωποι να έχουν διαφορετικές σεξουαλικές φαντασιώσεις» σχολιάζει η Δρ Jessica O’Reill, για την οποία τα φετίχ είναι στοιχεία που εντυπώνονται στη συνείδηση του ατόμου κατά την πρώτη αναγνώριση της σεξουαλικότητάς του. Έπειτα, ο επίκτητος χαρακτήρας των φετίχ αναδείχθηκε από μελέτη τη δεκαετία του ’60, κατά την οποία οι ερευνητές παρουσίαζαν σε μια ομάδα ανδρών φωτογραφίες γυναικών παράλληλα με φωτογραφίες από μπότες. Μετά από μια μακρά περίοδο, οι μπότες σχετίστηκαν από τους συμμετέχοντες με την ερωτική διέγερση.
Τα οφέλη του BDSM
Σύμφωνα με τον ψυχολόγο Steven Dean, πρακτικές του BDSM μπορεί να έχουν οφέλη για την υγεία του ατόμου, όπως συμβαίνει με τα χαστουκάκια, που διεγείρουν την έκκριση ορμονών της χαράς όπως η ντοπαμίνη και οι ενδορφίνες και αυξάνουν επίσης την κυκλοφορία του αίματος. Ευεργετικά μπορεί να λειτουργήσει και ως προς την ψυχική υγεία, όπως έδειξε δημοσιευθείσα στο Journal of Sexual Medicine, κατά την οποία ζευγάρια που επιδίδονταν σε τέτοιες ερωτικές πρακτικές ήταν πιο υγιή συναισθηματικά, με καλύτερη επικοινωνία, λιγότερες νευρώσεις, μεγαλύτερη εμπιστευτικότητα και ικανότητα να επικοινωνήσουν τις ανάγκες τους.
